Overslaan en naar de inhoud gaan

Spot op: Een veilige vakantie: de BBQ

De zomer komt eraan, het ideale moment voor een barbecue, thuis of op reis. Maar ook een gevaarlijk moment, want veel mensen lopen dan brandwonden op. Bereid je barbecue (BBQ) goed voor en volg de volgende instructies.


Jaarlijks komen meer dan 100 mensen op de spoedafdeling van een ziekenhuis terecht nadat ze gewond geraakt zijn tijdens het barbecueën. Meer dan de helft van de brandwonden ontstaat door het aanraken van de BBQ of de kooltjes, kinderen die tegen een BBQ aanlopen of een barbecue die omvalt. De overige verbrandingen gebeuren vooral door vuur en vlammen, waarbij het verkeerd aanmaken van de barbecue de hoofdoorzaak is. De meest ernstige ongevallen gebeuren wanneer er brandspiritus, petroleum of benzine gebruikt wordt, waarop in sommige gevallen een explosie volgt.

Algemeen

  • Plaats de BBQ in een open ruimte, uit de buurt van de woning, tuinhuisje, bomen, haag of elk ander brandbaar materiaal. Zorg er ook voor dat de BBQ niet omver kan gelopen worden door spelende kinderen of huisdieren. Wijs de kinderen op de gevaren.
  • Zorg ervoor dat de BBQ zoveel mogelijk uit de wind staat of scherm hem af met een windscherm. Vonken die wegvliegen zijn gevaarlijk.
  • Steek de BBQ nooit binnen (garage, veranda) aan. Gebruik het toestel op een plaats waar er voldoende verluchting is om CO-vergiftiging te voorkomen.
  • Plaats de BBQ op een stevige, stabiele ondergrond die niet kan branden (bv. beton, asfalt). Zet de BBQ nooit op een (wankele) tuintafel.
  • Zorg ervoor dat de BBQ proper is vooraleer je begint.
  • Zorg ervoor dat je het nodige gerief bij de hand hebt zodat je het toestel niet moet verlaten.
  • Zet op de camping de BBQ ver van de tent af. Let op loshangende tentzeilen.
  • Voorzie in de buurt een emmer water of zand, een blusapparaat of een blusdeken.
  • Volg bij het aansteken de instructies van de fabrikant correct op.
  • Verplaats de BBQ nooit wanneer hij al is aangestoken of wanneer hij nog warm is.
  • Houd kinderen op afstand en laat de BBQ nooit onbewaakt achter.
  • Drink niet als je bakt. Wie bakt, is BoB.
  • Neem spiesen met een houten handvat; zo verbrand je je niet.
  • Gebruik een vleestang om het vlees te draaien of op te scheppen.
  • Draag een schort en handschoenen. Het is gevaarlijk om in zwemkledij of bloot bovenlijf te staan bakken. Vermijd ook synthetische en/of te ruimzittende kleding.
  • Prik niet in het vlees: dit spat en geeft extra vlammen.
     

bbq.jpg

 

Bbq op houtskool

  • Gebruik nooit brandspiritus, petroleum of een gelijkaardige vloeistof om je BBQ mee aan te steken. Deze kunnen in combinatie met vuur een steekvlam veroorzaken. De vlam kan ook in de fles slaan waardoor die kan ontploffen.
  • Steek een smeulend vuur of houtskool nooit opnieuw aan met behulp van een vloeibaar of gelvormig aanmaakmiddel, ongeacht de samenstelling ervan.
  • Kies voor bruine aanmaakblokjes: ze zijn reukloos, niet giftig, onbeperkt houdbaar en milieuvriendelijk. Volg de gebruiksaanwijzing.
  • Blaas niet in het vuur, gebruik een blaasbalg of waaier.

Bbq op gas

  • De toestellen werken op propaan of op butaan, maar niet op beide gassen. Zorg er dus voor dat je weet welke van beide soorten je moet gebruiken.
  • Controleer de BBQ voor het eerste gebruik van het seizoen (zitten er geen gaten in de slangen, zijn de branders niet stuk of verroest, zitten de luchtopeningen niet verstopt?).
  • Open het deksel van de BBQ voor je hem aansteekt om opstapeling van gas te vermijden (wat tot ontploffing zou kunnen leiden).
  • Sluit eerst de gastoevoer af, vooraleer je de branders dooft, zodat er zich geen gas meer in de slangen bevindt. 
  • Controleer de gasfles; de datum mag niet verlopen zijn.
  • Zet de gasfles altijd rechtop zowel tijdens het bakken als bij het opbergen.
  • Steek de BBQ meteen aan wanneer je het gas opendraait.
  • Hou sigaretten, lucifers of ander vuur op een veilige afstand van het toestel.

Bbq op elektriciteit

  • Gebruik een elektrische BBQ nooit in de buurt van water/zwembad.
  • Zorg dat niemand over het verlengsnoer kan struikelen; leg het zo veilig mogelijk op de grond.
  • Rol de verlengkabel volledig af.

Laat het vlees niet aanbakken

Barbecueën is ook interessant omdat er geen vetstof aan het vlees wordt toegevoegd en het vlees niet in het eigen vet baadt zoals wél gebeurt als je het in de pan bakt. Er dreigt echter een ander gevaar: de vorming van kankerverwekkende stoffen tijdens het bakken. 

Wanneer voedingsmiddelen verbranden, vormen er zich polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), die kankerverwekkend zijn. Het bereiden van voeding op de BBQ bevordert de vorming van PAK’s sterk vooral als het vet in de vlammen terecht komt; de rook die dan ontstaat is er zeer rijk aan. Frequent of verkeerd barbecueën vergroot dan ook de kans op de inname van grote hoeveelheden PAK’s.

Je kan dit risico sterk beperken door de volgende tips te volgen. 

  • Kies voor een model waarbij het vet niet direct op de warmtebron kan vallen.
  • Vermijd dat de vlammen het vlees kunnen raken.
  • Als je voor een houtskoolbarbecue kiest, kies dan een model waarvan het grillrooster in de hoogte verstelbaar is en plaats het tenminste 10cm boven de warmtebron.
  • Steek het vuur voldoende op voorhand aan en wacht tot de houtskool of de briketten gloeien en bedekt zijn met een fijne laag witte as, vooraleer je het vlees op de grilrooster legt.
  • Wacht ook tot het eventuele aanmaakhulpmiddel volledig is opgebrand.
  • Verkies gezuiverde houtskool (vermeld op de verpakking) boven gewone houtskool.
  • Gebruik een speciaal aluminium schaaltje. Dit schaaltje voorkomt immers dat het vet op de warmtebron terechtkomt, maar laat tegelijkertijd wel het kenmerkende aroma van het houtvuur via kleine openingen door. De vettere voedingswaren kunnen ook in aluminiumfolie worden klaargemaakt.
bbq schaaltje.jpg
Gebruik een speciaal aluminium schaaltje.

 

  • Kies voor mager vlees.
  • Gril geen gerookte voedingsmiddelen (gerookt spek of gerookte worst). Ze bevatten per definitie al een bepaalde dosis PAK’s.
  • Eet de aangebrande delen van het vlees niet op. Ze bevatten veel PAK’s.
  • Maak het grilrooster regelmatig schoon.

Veilig opruimen

  • Houtskool blijft urenlang nagloeien, zorg ervoor dat alles goed dooft. Gebruik, indien nodig, zand of water bij het doven. 
  • Hou er rekening mee dat zand de hitte niet wegneemt. Kolen blijven nadien nog urenlang gevaarlijk heet. 
  • Verplaats nooit een nog warme BBQ. 
  • Hou kinderen (en huisdieren) uit de buurt van de nog warme BBQ. 
  • Ruim de as pas op als de BBQ helemaal afgekoeld is.
  • Draai de gaskraan bij een gasbarbecue dicht en zet de thermostaat uit. 
  • Haal bij een elektrische BBQ de stekker uit het stopcontact als deze niet meer gebruikt wordt. 
  • Maak het rooster proper.

 

Bronnen

​​​​​​

Verschijningsdatum: november 2017

LEER MEER OVER VEILIGHEID THUIS VIA EEN GROEPSBEZOEK AAN HET VEILIGHEIDSINSTITUUT

 

Relevante links

 

Video over veilig barbecueën

Campagne Veilig BBQ'en in Hart van Nederland - Nederlandse Brandwonden Stichting

Verschijningsdatum: november 2017

MEER WETEN?
STEL JE VRAAG AAN HET INFORMATIECENTRUM VAN HET VEILIGHEIDSINSTITUUT