Kabinet/portret SI024G van Sofie Muller

Het kunstwerk werd onthuld op 24 mei tijdens het congres 'Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet. Over kinderen als getuigen van partnergeweld', georganiseerd door het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Antwerpen. Daarna reisde het naar het provinciehuis, waar het nu in de inkomzone staat. 

‘Kabinet/portret’ bestaat uit twee delen:

Een installatie waarvoor een oude mijnkast werd getransformeerd tot kabinet, waarin verschillende suggestieve en symbolisch beladen objecten verwijzen naar kindermishandeling. Zo wil de kunstenaar de toeschouwer alert maken en laten stilstaan bij een probleem dat nog altijd aanwezig is in onze maatschappij.

Een kinderportret in roze albast uit 2016. De erosie aan de linkerzijde verwijst naar de mentale beschadiging van dit meisje. Tegelijk kijkt ze hoopvol en met opgeheven hoofd de wereld tegemoet. 

De installatie is een reflectie op de problematiek, terwijl het kinderportret de hoop op een nieuwe start weergeeft. 

Het kinderportret kreeg een plaats in het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Antwerpen.

‘Kabinet/portret SI024G’ van Sofie Muller
Kabinet/portret SI024G

De installatie: elementen

Wie het kunstwerk nader bekijkt, zal heel wat ontdekken:

  • Glazen medische objecten als verwijzing naar de constante manipulatie van buitenaf op de mens.
  • Een antiek oor, als symbool voor een luisterend oor, aandacht voor het probleem.
  • In 2017 werden dossiers van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling gedigitaliseerd. Daarop werden de originelen professioneel vernietigd. De assen van 27 dossiers werden aan de installatie toegevoegd.

    Vuur/rook is een terugkerend dubbelthema in het werk van Sofie Muller. Het vuur verminkt, vernietigt, maar werkt ook louterend. Veel van Mullers sculpturen zijn deels weggebrand of gepatineerd met rook. De rooksporen vormen als het ware een tweede huid, maar refereren ook naar pijn.

  • Een albasten hand met verborgen hoofd, liggend op een kussen. Deze sculptuur uit 2016 verwijst naar schaamte, en is gemaakt uit roze, zwaar geaderde albast. De hardheid van steen contrasteert met de zachtheid van het oude kussen. Bovendien sluit de uitzonderlijke tekening in de steen zeer nauw aan bij de menselijke huid, een huid met littekens, nerven, oneffenheden, wonden. Twijfels en onzekerheden zijn hier in steen gebeeldhouwd.
  • Een kleine verzameling oude tinnen kegels, verwijzend naar school en educatie, maar tegelijk naar misbruik, scherpte en gevaar.
  • Een oude textielvorm die doet denken aan een boksbal, en zo een lichaam suggereert. Het lichaam hangt verwrongen in de kast, alsof het geen bewegingsruimte heeft. Onder dit textiellichaam ligt een antieke verwarmingskruik.
  • Enkele magnetische sculpturen uit 2014 uit de reeks ‘Psychomatics’. Met deze sculpturen onderzocht Muller het menselijke gedrag en de hersenfunctie door middel van magnetische sculpturen. Het spel tussen aantrekking en afstoting symboliseert de drie-eenheid chemie, fysica en psyche.
  • Een oud medisch hart dat verborgen ligt tussen de dossiers.
  • Een oude lamp afkomstig uit het schrijnwerkersatelier van Mullers grootvader, als licht in de duisternis.

De kast - die een symbool is geworden voor een onveilig huis, een gevangenis - vormt samen met al deze objecten en sculpturen één geheel. Het werk ‘Kabinet/portret SI024G’ is als een stille stem voor de kindermishandeling die zich vaak binnenshuis, onttrokken aan het zicht van de buitenwereld afspeelt.

Over de kunstenares

Sofie Muller (Sint-Niklaas, 1974) woont en werk sinds een tiental jaar in Gent, maar kreeg haar opleiding tot kunstschilder aan de Antwerpse Academie, in de klas van Fred Bervoets. 

In de vroege jaren 2000 ging Muller zich gaandeweg meer toeleggen op de beeldhouwkunst. De kwetsbaarheid van het individu staat centraal in haar oeuvre. Dat resulteerde in beelden in diverse materialen – vaak van kinderen en adolescenten – waarin gevoelens als vervreemding, onzekerheid, schaamte en angst tot uiting worden gebracht. Het werk ‘Wannabe Boy’ uit 2002, een van de eerste beeldjes die de overgang van schilder- naar beeldhouwkunst markeren, werd in 2009 door de provincie aangekocht. Naast sculpturen en installaties maakt Muller ook tekeningen, waarin ze onder meer gebruikmaakt van rook en bloed, die eenzelfde beklemmende maar tegelijk poëtische sfeer ademen.

Je vindt Sofie Muller op Instagram.

Sofie Muller - kinderportret

Over het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Antwerpen

Het Vertrouwenscentrum in Antwerpen is het oudste in zijn soort in Vlaanderen. Het werd in 1979 gelanceerd als een pilootproject. Sinds 1987 heeft elke provincie verplicht een Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK). Het VK in Antwerpen werd in de loop der jaren uitgebreid met twee extra locaties: Mechelen (1991) en Turnhout (1992). Het provinciebestuur is altijd een belangrijke partner gebleven van het centrum en werkte ook mee aan de totstandkoming van het Family Justice Center Antwerpen, dat een geïntegreerde aanpak van intra-familiaal geweld beoogt, waarbij zowel de verschillende hulpverleners als politie en parket betrokken zijn.

Het papieren archief met persoonlijke medische dossiers van het VK Antwerpen bestreek de periode 1982-2010. Sinds 2010 werkt het VK Antwerpen met elektronische dossiers. In de loop van 2017 werden de laatste fysieke dossiers door een gespecialiseerde firma gedigitaliseerd. De originelen werden, zoals wettelijk bepaald, vernietigd.