Onze provincie telt nog heel wat verschillende soorten molens: 8 watermolens, 28 windmolens en 3 rosmolens (aangedreven door dieren). Het merendeel van de Antwerpse molens maalt nog steeds graan. Twee watermolens werken nog met een beroepsmolenaar. In de andere molens zorgen vrijwillige molenaars voor de werking en het onderhoud. Dankzij de vrijwillige molenaars zie je dit erfgoed in volle werking. 

Een molen die stilstaat, is vatbaar voor verval

Molens zijn bijzonder mooi, maar ook kwetsbaar onroerend erfgoed. Deze historische molens moeten regelmatig draaien. Want een molen die stilstaat, is sneller vatbaar voor verval of aan restauratie toe. Daarom werkt de provincie Antwerpen samen met de molenaars aan het behoud en beheer, zodat deze monumenten ook na restauratie in goede vorm blijven. 

Molenaarscursus

Levende Molens vzw organiseert tweejaarlijks een molenaarscursus om vrijwillige molenaars en molengidsen aan te trekken. Deze intense opleiding omvat een theoretisch examen, een stage en een praktijkexamen op een wind- én watermolen. Verwacht wordt dat in september na het einde van de cursus 2023-2024 een 40-tal molenaars hun diploma halen. De volgende 24ste molenaarscursus gaat van start in oktober in Bocholt en in Mol.

Provinciale steun voor molens

Het molenerfgoed is – mede dankzij inspanningen van erfgoedverenigingen zoals Levende Molens – vrij volledig in kaart gebracht. De erfgoedwaarde is niet alleen onlosmakelijk verbonden met de maal- of draaivaardigheid van de molen. Er is ook een sterke wisselwerking met het omliggende molenlandschap.

De meeste molens worden bediend door vrijwillige molenaars, aangesloten bij de koepelvereniging Levende Molens vzw. De provincie Antwerpen ondersteunt de werking van deze koepelvereniging en rekent daarnaast ook op de actieve inbreng van haar team Monumentenwacht, die enkele gespecialiseerde ‘Molenwachters’ in haar rangen telt.