Vorig voorjaar ging de Rozentuin in het Rivierenhof voor de helft op
slot. De geliefde verpoosplaats van vele parkbezoekers was
‘bodem-moe’ en de prachtige collectie rozenstruiken kwijnde weg. De
provincie Antwerpen zette geëngageerd in op een milieuvriendelijke
renovatie van de oude tuinkamer. Door het terrein tijdens de
ingrijpende werkzaamheden op te splitsen, konden de liefhebbers ten
allen tijde blijven genieten van de (halve) rozentuin. De westelijke
helft is nu klaar en opnieuw open voor bezoekers.
State-of-the-art renovatie
Zonder chemicaliën maar door middel van uiterst innovatieve
technieken is de bodem in het westelijke deel van de Rozentuin opnieuw
helemaal gezond. De westelijke helft van de collectietuin werd duurzaam gerevitaliseerd,
heringericht en verrassend fleurig heraangeplant. In het gerenoveerde
gedeelte van de Rozentuin voorziet anderhalve kilometer ondergrondse
druppelslang de planten van regenwater.
Het ‘resetten’ van een vermoeide bodem
Door jarenlang op dezelfde plaats rozen te telen, was het
bodemleven van de Rozentuin in het Rivierenhof uit evenwicht geraakt.
Bij ‘bodemmoeheid’ zijn de schadelijke bodemorganismen (aaltjes) te
talrijk geworden voor de huidige teelt, waardoor de rozenstruiken
zienderogen wegkwijnen.
Vroeger werd zo’n aangetaste bodem
gesaneerd door de grond te ontsmetten met chemicaliën. Maar conform
haar engagement en ISO 14001-label (keurmerk milieumanagementsysteem)
gebruikt het provinciaal groendomein nu innovatieve milieuvriendelijke
technieken om de rozencollectie op deze plek in het park te kunnen
behouden.
Daarbij worden goedaardige schimmels en bacteriën in
de bodem gestimuleerd totdat opnieuw een natuurlijk evenwicht is
bereikt. De grond wordt als het ware ‘gereset’.
Tijdlijn van de renovatie
Herfst 2018: in de westelijke helft van
de tuin werden de rozelaars gerooid en de verhardingen uitgebroken.
Voorjaar 2019: grondwerken aan de
pergola en klaarmaken van het terrein (grondbewerkingen).
Begin juli 2019: werd water en
organisch voedsel aan de bodem toegediend.
Daarna werd het
terrein gedurende tien weken volledig afgedekt met een plastiekfolie
en een doek om de aaltjes te laten afsterven. Na tweeënhalve maand is
die bedekking van het terrein weggenomen en de bodem opnieuw
opgebroken om zuurstof toe te laten.
November 2019: fantastisch nieuws! In
het behandelde deel van de rozentuin zijn er geen aaltjes meer
aangetroffen. Het natuurlijke evenwicht in de bodem is hersteld, de
bodem is opnieuw gezond.
Winter / voorjaar 2020: nieuwe aanleg
perken en wandelwegen. Niet alleen nieuwe aanplantingen, maar ook
inzaaien van het nieuwe gazon, druppelbevloeiing, vernieuwen van de
inkom, plaatsen van fietsstallingen en tuinmeubilair, rozelaars
voorzien van infobordjes ...
Welkom in de vernieuwde Rozentuin
Het gerenoveerde Rozentuingedeelte is met respect voor het verleden
anders ingevuld. Voortaan vloeien er organische art nouveau-lijnen in
de historische, strakke perkvormen. Het concept verwijst naar het
Jugendstil-tijdperk waarin de provincie Antwerpen het landgoed
aankocht en ontwikkelde tot het eerste provinciaal domein van het land.
Naast de golvende lijnen valt ook de grotere diversiteit aan flora
op. Heesters en vaste planten, bloembollen en wintergroene massieven
ondersteunen voortaan de rozencollectie. Hierdoor zal de Rozentuin de
bezoekers niet alleen tijdens het rozenseizoen, maar het ganse jaar
rond kunnen bekoren. Het zeer grote assortiment rozenvariëteiten is
bewust afgebouwd wat de uitstraling en eenheid sterk verhoogt, alsook
het intensief onderhoud beperkt. Er wordt tevens bewust ingezet op
sterke, ziekteresistente rozen.
Het assortiment vaste planten werd gekozen in samenwerking met de
gepassioneerde kenners van Tuinpunt. De aangeplante heesters en bomen
zijn collectieplanten, een Sneeuwklokjesboom, een Magnolia, een
Albizia (slaapboom, die bij zonsondergang z’n bladeren samenvouwt) en
een Styrax.
Verrassende sfeervariaties
Aan de westelijke zijde omarmt straks een schaduwtuin met
solitaire bloeiende heesters en bijzondere schaduwplanten, de
historische pergola met vernieuwd zitgedeelte. Van hieruit overschouw
je het centrale tuingedeelte met graszones en tal van rozen tussen
vaste planten, heesters, bomen, wintergroene massieven en bloembollen.
De perken zijn afgeboord met cortenstaal, een zeer duurzaam en
natuurlijk ogend materiaal. Aan de pergola en het beeld van de naakte
danseressen is in Belgische natuursteen met kalkmortel een ovalen
stapelmuurtje gemetst waar planten op kunnen groeien.
Aan de
noordkant vind je een perk voor keuringsrozen. Rozenveredelaars sturen
nieuwe variëteiten in die verschillende keren per jaar anoniem door
een onafhankelijke jury van rozenkenners worden gekeurd en beoordeeld.
Hieruit worden dan de beste rozen voor openbaar groen gekozen.
Momenteel zijn er zes nieuwe soorten ingestuurd.
In het
gerenoveerde gedeelte Rozentuin zijn er momenteel 1910 rozelaars in 57
variëteiten aangeplant. Er is gekozen voor sterke en gezonde soorten,
bij voorkeur op eigen wortel gekweekt, dikwijls met een keurmerk ADR
of Excellence rozen. Net zoals vroeger is er opnieuw veel aandacht
voor het werk van de beste Belgische rozenveredelaars. Martin Vissers
en Lens Roses zijn trouwens zo gul geweest om een groot aantal van hun
creaties (met korting) te schenken.
De biologische bestrijding van de aaltjes en volledige heraanleg van
de rozentuin, gespreid over twee jaar (tweemaal vier fases), kost in
totaal € 60.000.
Komende herfst gaat de andere helft van de Rozentuin op de
schop. Afhankelijk van de weersomstandigheden zal de gehele
rozentuin eind volgend jaar volledig vernieuwd in meer glorie dan
ooit te bewonderen zijn.
Vertegenwoordiging team serre & rozentuin PGRA v.l.n.r. Karl,
Nic, Ilse, Nathalie, Denis en Werner - Copyright: PGRA voor provincie Antwerpen
Rozenveredelaar Martin Vissers, Dirk Chevalier (Tuinpunt) en Walter
Rongé (PGRA) - Copyright: PGRA voor provincie Antwerpen.
