Hoe scoren gemeenten op klimaatvlak?

publish date
24.02.2021

Bijna alle gemeenten in onze provincie ondertekenden het Burgemeestersconvenant en hebben de afgelopen jaren al heel wat maatregelen getroffen. Maar het verzamelen van cijfergegevens is vaak een struikelblok om hun klimaatbeleid en de evolutie ervan ook daadwerkelijk in kaart te brengen. 

De 5 Vlaamse provincies verzamelden cijfermateriaal over klimaat en energie. Via provincies.incijfers.be stellen ze deze data ter beschikking van gemeenten om hun energie- en klimaatbeleid op te volgen en te vergelijken met gelijkaardige gemeenten. Per gemeente is een klimaatrapport beschikbaar met de belangrijkste gegevens over de vermindering van de broeikasgasuitstoot. Men vindt er onder meer de CO2-uitstoot per sector, het energieverbruik van huishoudens, renovatiepremies, mobiliteit, landbouw, verleddingsgraad en de productie van hernieuwbare energie op hun grondgebied.

Totale CO2-emissie 2018 (groei tov 2011) van de gemeenten in de provincie Antwerpen

Op de kaart zien we verschillen in CO2-uitstoot per gemeente van 2018 ten opzichte van het referentiejaar 2011. De donkeroranje gemeenten hebben een stijgende CO2-uitstoot, de lichtoranje en -grijze zijn stabiel tot licht dalend en de licht- tot donkerblauwe gemeenten vertonen een dalende CO2-trend met meer dan 8%. 

Kant-en-klaar klimaatrapport op maat van de gemeente

Via het rapport krijgt een gemeente inzicht in de maatregelen die effect hebben of waar extra acties nodig zijn. Via kaarten en grafieken wordt de gemeente ook vergeleken met andere gemeenten in de provincie of met de gemiddelden voor Vlaanderen. In het rapport zijn ook enkele verklarende cijfers opgenomen die niet rechtstreeks met klimaat te maken hebben maar belangrijke aandachtspunten zijn voor het gemeentelijk klimaatbeleid, zoals de financiële draagkracht van gezinnen of de toestand van het woningbestand.

Een mooie case is Dessel. Er is daar een algemene daling van de uitstoot met maar liefst 16,1%. De stijging in de tertiaire sector en de kleine stijging bij particulier en commercieel vervoer worden ruimschoots gecompenseerd door een grote daling bij de huishoudens en een heel grote daling bij de industrie. De productie van hernieuwbare energie boomt. Zo is de energieproductie via zonnepanelen in Dessel bijna verdubbeld tegenover 2011. Sinds 2016 is er windenergie bijgekomen. De totale hernieuwbare energieproductie is zo vervijfvoudigd.

Joris Pelgrims, milieudeskundige van Dessel, is blij dat ze met de steun van de provincie en IOK werk maken van een klimaatvriendelijkere toekomst. Dessel verving de verlichting in de sporthal en de openbare verlichting met energiezuinige LED en sloeg in 2020 de handen in elkaar met Campina Energie. Deze Kempense coöperatie brengt burgers samen om te investeren in hernieuwbare energie. Door de mooie samenwerking kregen 6 gemeentelijke gebouwen zonnepanelen. Volgens Pelgrims zijn ook de huishoudens en bedrijven verantwoordelijk voor de daling van de uitstoot.

De provincie gebruikt de data zelf ook om de risico- en kwetsbaarheidsanalyses voor de gemeentelijke klimaatactieplannen op te maken. Met de steun van de provincie en de intercommunales kunnen gemeenten immers een kant- en klaar klimaatactieplan opvragen. 

Geïntegreerd cijfermateriaal

Alle Vlaamse provincies sloegen de handen in elkaar en brachten het cijfermateriaal samen over klimaat en energie van Fluvius en het Departement Omgeving Vlaanderen, in samenwerking met de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en het Vlaams Energieagentschap (VEA), in de online databank provincies.incijfers.be.

Burgers of journalisten die benieuwd zijn naar de CO2- uitstoot in een bepaalde gemeente of die willen weten welke sectoren de meeste vooruitgang boeken, kunnen een kijkje nemen op het klimaatluik van provincies.incijfers.be.