Graafwerken voor klimaatpark ‘De Zwaan’ in Schoten afgerond

publish date
11.09.2025
???module.newsItem.label.themes???

Groen Kruis zet met dit project in Schoten een natte, overstromingsgevoelige grasvlakte naast de E10-plas om naar een klimaatpark. Dit beschermt de naastgelegen Brechtsebaan en omliggende woningen beter tegen wateroverlast, én creëert een aantrekkelijke leefomgeving voor de otter en andere dieren.

De E10-plas en het natte grasland vormden een knelpunt voor waterafvoer, met frequente wateroverlast als gevolg. Met dit Groen Kruis-project zijn we er het reliëf van het gebied als het ware gaan 'boetseren', om het risico op wateroverlast voor de omgeving te verkleinen. Zo zijn de oevers deels afgegraven, waardoor de E10-plas bij hoge waterstand gecontroleerd in het grasland overstroomt en niet langer naar de Brechtsebaan en de omliggende woonwijken. Het grasland zelf is op verschillende plaatsen uitgediept, zodat het water beter op het terrein zelf wordt vastgehouden.

Een dronefoto van een graafmachine die aarde in de laadbak van een vrachtwagen stort.
De graafmachine in actie op het noordelijk deel van het grasland naast de E10-plas..

Alle uitgegraven grond uit de natte zones blijft in het gebied zelf en gebruiken we om andere delen op te hogen. Ook komt er een zandheuvel die onder meer oeverzwaluwen als broedplaats kunnen gebruiken. 

Een thuis voor natuur en mens

Met verschillende ingrepen zetten we het grasland om naar een lappendeken aan mini-landschapjes van open water, nat hooiland, broekbos en struikgewas. Samen vormen ze het klimaatpark De Zwaan. Het park zal bijdragen aan de bescherming van zeldzame diersoorten en vormt een schakel in een groter ecologisch netwerk.

“Met het klimaatpark De Zwaan realiseren we een plek waar waterveiligheid, biodiversiteit en zachte recreatie samenkomen", vertelt Luk Lemmens, gedeputeerde voor Ruimtelijke Ordening. "Als Provincie Antwerpen ondersteunen we dit project voluit, omdat het perfect past binnen de doelstellingen van het gebiedsprogramma Groen Kruis én binnen onze visie op toekomstgericht ruimtegebruik: compact, veerkrachtig en met respect voor de eigenheid van het landschap.”

Daarnaast komt er ook ruimte voor beleving en educatie met een zone voor eenmalige evenementen, natuureducatieve activiteiten en een toekomstig voedselbos, samen met een lokale korte keten-landbouwer. Die werken starten pas in een volgende fase.

Luchtfoto van een grote, min of meer rechthoekige waterplas en een afgegraven vlakte van ongeveer dezelfde grootte er net naast. Tussen waterplas en vlakte staat een bomenrij, die op twee plaatsen opengemaakt is.
Luchtbeeld van de E10-plas met links ervan het toekomstige klimaatpark. In de bomenrij tussenin zijn twee openingen zichtbaar, waarlangs de E10-plas bij hoge waterstand gecontroleerd kan overstromen in het klimaatpark.

Samenwerking en steun van verschillende partners

Het project is een samenwerking van Regionaal Landschap de Voorkempen, Pidpa, het Agentschap voor Natuur en Bos, gemeente Schoten en de provincie Antwerpen. Het maakt deel uit van het overkoepelende gebiedsprogramma Groen Kruis, dat verbindingen creëert voor mens, dier en natuur in de rand rond Antwerpen.

Regionaal Landschap de Voorkempen staat in voor de uitvoering van de werken en aansturing van de aannemers. De provincie Antwerpen ondersteunt het project zowel beleidsmatig als financieel. De gemeente Schoten kocht de gronden aan en investeert fiks in de inrichting van het terrein. Daarnaast komt er ondersteuning vanuit het Agentschap voor Natuur en Bos (projectsubsidie Natuur), het Pidpa Streekfonds – gespijsd door Pidpa en de provincie – en vanuit De Vlaamse Waterweg, eigenaar van de E10-plas. Ook de lokale waterskiclub SKW is nauw betrokken en is gebaat bij de verbeterde waterkwaliteit.

Logo's van de Groen Kruis-partners