Nieuwsgierige Merksemnaren bezoeken terrein voor groene beleefzone

publish date
13.09.2023

Op 12 september trokken buurtbewoners de laarzen aan voor kennismaking met het toekomstige natuurrecreatiezone Merksem, tussen de E19 en de IJsvogelstraat. Daar ligt een wat vergeten stukje groen van om en bij 515 are. Een dertigtal geïnteresseerde wandelaars zag ter plekke hoe Provincie Antwerpen, district Merksem en Regionaal Landschap de Voorkempen deze zone willen inrichten met onder meer groene speel- en beleefzones, picknicktafels en een vernieuwde hondenweide. 

De watergevoelige zone is sinds 2007 ingekleurd als buffergebied en als parkgebied. In 2012 zijn er groepjes bomen aangeplant en kwam er een hondenweide. Sindsdien is de zone onaangeroerd gebleven. Provincie Antwerpen, district Merksem en Regionaal Landschap de Voorkempen willen het gebied nu omvormen naar een beter toegankelijke zone met ruimte voor groen en water, waar het ook goed wandelen, spelen en genieten is. 

Op ruimere schaal vormt het nieuwe buurtgroen een schakel tussen grote groengebieden zoals Bospolder, Oude Landen, Fort van Merksem en Peerdsbos. De natuurrecreatiezone is daarom ook opgenomen in de overkoepelende visie van Groen Kruis, dat de open-ruimtegebieden in de noordoostelijke rand rond Antwerpen met elkaar wil verbinden.

Enkele mensen lopen tussen bomenrijen. Een kleine bunker van betonblokken staat tussen de bomen.
De kleine bunker op het terrein maakt plaats voor een relaxplek gebouw met natuurlijke materialen.

Evenwicht tussen natuur en recreatie

Momenteel ligt de zone er niet meteen uitnodigend bij. Zeker tijdens de zomermaanden is een groote deel overwoekerd en ontoegankelijk. Daardoor kennen buurtbewoners vooral de hondenweide aan de oostzijde; de rest van het terrein is tegenwoordig niet ezeker in de zomermaanden overwoekerd en niet of nauwelijk begaanbaar. De toegangen zijn ook nergens echt goed aangegeven en doorheen het terrein loopt momenteel maar een wandelpad.

Landschapsarchitect Frank Van Baele (Regionaal Landschap de Voorkempen) geeft de bewoners tekst en uitleg bij de geplande werken: “We voorzien wilde speelnatuur waar kinderen kunnen ravotten, terwijl hun ouders vanop de houten picknickplekken een oogje in het zeil houden. Actief zijn in de natuur is iets wat we volop willen stimuleren. Maar net zo goed kan je hier gewoon wat chillen en zitten op de hangplek of boomstammen.”

De kleine bunker op het terrein verdwijnt. Aan de oostzijde kunnen honden zich uitleven in de grotere, natuurlijke hondenlosloopzone.

De aanwezige wijkbewoners vinden het 'een grote verbetering' dat er veel meer wandelpaden komen en dat het terrein beter toegankelijk wordt gemaakt. De aanwezige hondenbaasje zijn blij dat ook op de hondenweide bomen worden aangeplant. voor een uitbreiding van de hondenweide. “In volle zon is het daar nu soms echt te warm voor onze dieren”, zegt een van hen.

De werken zouden dit jaar zouden starten en - als alles goed gaat - tegen kerstmis volgend jaar afgerond zijn. Daar tonen de buren zich heel tevreden over over. Een aantal van hen maakt al op slag plannen voor een inhuldigingsfeestje tegen eind volgend jaar!

Ontwerptekening met locaties voor de vier toegangen, picknickzones (oost en west), speelelementen  (centraal) en hondenweide (oost) in de toekomstige natuurrecreatiezones. Aan noordzijde van de zone ligt de E19, aan de zuidzijde de woonstraten van de wijk Lambrechtshoeken.
Het (niet-bindende) voorontwerp geeft een beeld hoe het terrein zou worden ingedeeld.

Voorontwerp met aandacht voor wandelen, groen en water

In het voorontwerp is naast een focus op groen en recreatie ook aandacht voor aanpassing aan klimaatverandering. Het projectgebied ligt in ‘permanent nat gebied’. Het grondwater staat er het hele jaar door gemiddeld hoog, het water sijpelt hier moeilijk in de bodem. Een deel van de zone is dan ook gevoelig voor wateroverlast en modder.

Het project wil daarom het terrein deels uitdiepen zodat meer ruimte ontstaat om neerslag op te vangen en lokaal te 'bufferen'. Met extra inheemse beplantingen ontstaat een meer gevarieerd landschap en geraakt de natuur er beter in balans.  

Het project wordt gefinancierd door het Agentschap Natuur en Bos van de Vlaamse overheid, provincie Antwerpen en het district Merksem.

Een omheining en een hek sluiten een gemaaid stuk gras af. In de verte staan twee mensen en loopt een tweetal honden. Rondom het omheinde grasveld is het groen begroeid en staan meerdere bomen.
De hondenweide verdubbelt ongeveer in oppervlakte en krijgt bomen die voor op termijn voor schaduw zorgen.
Een apartementsgebouw van vier verdiepingen staat naast een terrein begroeid met wilde planten en bomen.
De bewoners van de appartementsgebouwen in de wijk krijgen er een stukje toegankelijk groen bij.
Logo's van Groen Kruis, Vlaams Agentschap Natuur & Bos, Provincie Antwerpen, Regionaal Landschap de Voorkempen, district Merksem.