AZ Herentals inspireert met fietsvriendelijke initiatieven

AZ Herentals zet al jarenlang in op fietsen naar het werk. Sinds de mobiscan in 2016 en een pendelfondsproject van 2017 tot 2020, heeft het ziekenhuis een actieve mobiliteitswerkgroep.

Met resultaat: het aantal fietsende werknemers verdubbelde sinds 2016 naar 35%. Toch zijn extra inspanningen nodig, want de autoparking verkleint en het aantal werknemers stijgt.

Een nieuwe mobiscan, nieuwe inzichten

Het Provinciaal Mobiliteitspunt (PMP) voerde recent een nieuwe mobiscan uit voor AZ Herentals. Deze analyse biedt nieuwe inspiratie om nog meer werknemers op de fiets te krijgen. Ondanks de ligging dicht bij een bus- en treinstation blijkt het potentieel voor openbaar vervoer beperkt.

Liesbeth Plingers, Facilitair directeur bij AZ Herentals: “Onze focus op fiets blijft de juiste keuze. AZ Herentals onderneemt diverse acties om fietsen te stimuleren. Vorige winter spaarden medewerkers fietspunten. Elke fietsdag leverde een punt op en deze punten ruilden ze in voor waardebonnen van een sport- en fietsenwinkel. De medewerkers met de meeste kilometers en fietsdagen kregen een extra verrassing. De sport- en fietsenwinkel bood 10% korting op de waardebonnen.”

De nieuwe mobiscan toont aan dat de inspanningen lonen. Het aantal fietsers steeg van 18% naar 35%. Daarnaast blijkt er nog veel potentieel te zijn voor verdere groei, zowel bij medewerkers die verder weg wonen als bij diegenen die vlakbij wonen.

De kracht van een goede fietsenstalling en beloning

Een combinatie van kwaliteitsvolle fietsenstallingen, camerabewaking, oplaadpunten voor elektrische fietsen en financiële beloning zoals een maximale fietsvergoeding en acties zoals fietsspaarpunten werkt erg effectief. Deze maatregelen zorgen ervoor dat meer werknemers voor de fiets kiezen. Kleine, specifieke acties, zoals attenties op regendagen, vinden medewerkers ook erg leuk.

De mobiliteitswerkgroep: samenwerking voor succes

De mobiliteitswerkgroep van AZ Herentals bestaat uit de facilitair en HR-directeur, de preventieadviseur en de communicatieverantwoordelijke. De groep komt twee keer per jaar samen en extra bij speciale acties. Het aantal extra fietsende personeelsleden toont de resultaten aan.

AZ Herentals ziet uitdagingen in het invoeren van fietsleasing en het verminderen van fietsongevallen. Dat laatste is vaak een argument om niet te fietsen. Ondertussen zette AZ Herentals enkele stappen om de fietsleasing in 2025 in te voeren, de mobiliteitswerkgroep kijkt hier erg naar uit.

_________________________________________

Politiezone Neteland zet agenten op de fiets

Interview met Joke Vervoort, consulente communicatie, Lokale Politie Neteland

Wat gaf voor jullie de aanleiding tot uitvoering van de mobiscan bij politiezone Neteland?

In juni 2023 stond de verhuis gepland naar het vernieuwde hoofdcommissariaat van onze politiezone op de Molenvest in het centrum van Herentals. In aanloop naar de verhuis leefden er bezorgdheden bij de medewerkers over de beschikbare parkeerplaatsen in de nabijheid van het hoofdcommissariaat.

Stad Herentals startte sinds september 2021 samen met een studiebureau aan de opmaak van een beleidsplan ruimte en mobiliteit. Een nieuw mobiliteitsplan voor het ganse grondgebied en meer specifiek een verkeerscirculatieplan en parkeerbeleidsplan voor het centrum van Herentals maakten daar deel van uit.

Tegen die achtergrond besliste het politiecollege in mei 2022 om in samenwerking met de dienst mobiliteit van de Provincie Antwerpen een mobiscan uit te voeren. Doel hiervan was de huidige mobiliteitssituatie in kaart te brengen en een beter beeld te krijgen, in het bijzonder op de bereikbaarheid van het commissariaat en de woon-werk- en dienstverplaatsingen van onze medewerkers.

Rekening houdend met de bevindingen van deze analyse en de geïdentificeerde potentiëlen, werkten we een aantal initiatieven uit met de bedoeling de woon-werkverplaatsingen van onze werknemers te verduurzamen en alternatieven voor de wagen te promoten.

Waren de resultaten van de mobiscan verrassend en zo ja in welke zin? 

De mobiscan gaf ons een goed beeld van de mobiliteitssituatie op dat moment en het verbeterpotentieel. Uit de resultaten bleek dat er meer fietsende werknemers, namelijk 42%, waren dan initieel gedacht. We waren dus aangenaam verrast! Zeker in vergelijking met het Vlaams gemiddelde.

Wel viel er op dat heel weinig werknemers maken gebruik van openbaar vervoer. Dit is ook te wijten aan de woonplaats (afstand station) en beschikbare bus- en treinverbindingen.

De belangrijkste conclusie was dat er bovendien ook nog heel wat fietspotentieel was bij medewerkers die tussen 0 en 5km en tussen 5 en 15 km van de werkplaats wonen.

Daarnaast bleek er een carpoolpotentieel voor een aantal medewerkers die meer dan 15km van het werk wonen. In de praktijk is dit echter geen evidentie gezien de verschillende diensten en uurregeling waarin onze medewerkers werken.

Hoe gingen jullie aan de slag met de resultaten van de mobiscan? 

De resultaten van de mobiscan werden besproken met het politiecollege, vakorganisaties en de medewerkers.

We startten een werkgroep mobiliteit met collega’s van verschillende diensten en rangen uit de organisatie inclusief consulenten verkeer, personeel en communicatie.

De werkgroep ging/gaat aan de slag met de aanbevelingen van de mobiscan en bekijkt wat de mogelijkheden zijn om medewerkers te informeren en te sensibiliseren om te kiezen voor alternatieve vervoermiddelen.

• Initiatieven zoeken die gebruik van de fiets kunnen bevorderen
• Ervaringen en bezorgdheden van medewerkers bespreken

Welke acties of maatregelen zijn er ondernomen naar aanleiding van de mobiscan of de resultaten ervan? 

• We organiseerden een testmoment voor e-bikes en er bestond de mogelijkheid tot groepsaankoop
• We zetten een interne campagne op in aanloop naar verhuis om voordelen van fietsen te beklemtonen
• Op Intranet hebben we een pagina voorzien over mobiliteit met map met parkeermogelijkheden, info over fietsvergoeding, info over tegemoetkoming abonnement openbaar vervoer, ...
• We kozen bewust voor volgende faciliteiten in onze vernieuwbouw: kleedruimte en lockers voor administratief personeel, ondergrondse fietsenparking, fietsoplaadpunten, fietstrap, automatische deur naar fietsenparking, verzorgde sanitair…
• We deden onderzoek naar de mogelijkheid tot fietsleasing binnen de GPI
• We lanceerden een extra mobiliteitsbevraging na de verhuis en peilden naar de ervaringen van medewerkers
• We organiseerden een gratis ontbijt voor fietsers
• We namen, samen met alle Neteland-gemeenten deel aan ‘bike to work’ voor goede doel
• Onze HR-verantwoordelijke nam deel aan de Netwerkmeeting van VSV voor bedrijven ‘Veilig fietsen naar het werk in Neteland’

Zijn er nog nieuwe of toekomstige acties gepland?

Het gratis ontbijt (of andere incentives) voor fietsers, voetgangers, gebruikers openbaar vervoer, ... (= alle niet-autosolisten) zullen we jaarlijks herhalen.

Welke resultaten zien jullie op dit moment na de mobiscan en de verhuis?

• Er wordt veel gefietst en de nieuwe fietsenparking wordt intensief gebruikt
• Collega’s sporen elkaar aan om te fietsen
• Verschillende collega’s kochten afgelopen jaar een elektrische fiets aan
• Uit onze eigen bevraging eind 2023 bleek dat 61% van de respondenten (90) de fiets/speedpedelec gebruikt als primaire vervoersmiddel
• 73% van de respondenten beschouwt hun fietstraject als veilig, 27% als onveilig
• Doordat er een groot aandeel van onze medewerkers met de fiets naar het werk komt, ervaren we onder het huidige parkeerbeleid weinig parkeerproblemen
• De vraag naar fietsleasing blijft wel aanwezig maar ons huidige statuut maakt dit momenteel niet mogelijk, we volgen dit verder op

Zien jullie een modal shift: meer duurzame verplaatsingen woon-werkverkeer of dienstverplaatsingen

• De voorbije 2 jaar startten er ook een aantal nieuwe collega’s die al tijdens hun sollicitatiegesprek aangaven dat ze het als een pluspunt zagen om met de fiets te kunnen komen werken.
• Er heerst veel positiviteit over de aankoop van persoonlijke dienstfietsen voor de wijkagenten, vermoedelijk zijn er daardoor ook meer dienstverplaatsingen met de fiets.

Hebben jullie een vaste registratie van vervoerswijze en wordt deze opgevolgd? 

Het systeem dat we gebruiken voor de registratie van prestaties en vergoedingen laat ons toe het aantal fietsers in beeld te brengen en de frequentie waarmee deze met de fiets naar het werk komen. We hebben ook een goed zicht op de collega’s die op wandelafstand wonen en te voet naar het werk komen.

Uit de gegevens waarover we beschikken kunnen we concluderen dat het aandeel collega’s dat regelmatig of (bijna) altijd te voet of met de fiets naar het werk komt, is toegenomen sinds de mobiscan. In het bijzonder in de groep medewerkers die binnen een straal van 15 km van de werkplaats woont.

Eind december organiseerden we ook een mobiliteitsbevraging bij de medewerkers.

In april 2024 kwam 54% van al onze medewerkers regelmatig of (bijna) altijd te voet of met de fiets naar het werk.

Welke uitdagingen zien jullie nog in de toekomst?

We blijven duurzame mobiliteit met regelmaat onder de aandacht brengen in het korps. Ook veiligheid is daarbij een aandachtspunt. Hoe meer medewerkers met de fiets naar het werk komen, hoe groter de kans op fietsongevallen op weg van en naar het werk. De voorbije 3 jaar hadden we elk jaar 1 ongeval waarbij een medewerker onderweg naar of van het werk op de fiets werd aangereden door een voertuig. In 2 van de 3 gevallen was onze collega hierdoor langere tijd arbeidsongeschikt. Dat heeft uiteraard een belangrijke impact op onze organisatie.

Bij de nieuwjaarsattentie die al onze medewerkers ontvingen, zat ook een verkeerslampje. Een symbolisch gebaar om iedereen attent te maken op het belang van zichtbaarheid in het verkeer voor voetgangers en fietsers. Helaas kon voldoende zichtbaarheid een ongeval echter niet voorkomen voor een aantal van onze medewerkers.

In ons mobiliteitsbeleid zullen we verder vooral de focus leggen op het blijvend motiveren en belonen van collega’s die zich duurzaam naar het werk verplaatsen. We willen vooral dit knappe resultaat voor onze organisatie borgen. Heel veel fietspotentieel zien we niet meer aangezien heel wat collega’s aangeven de wagen te nemen omwille van de afstand tussen hun woon- en werkplaats en/of omwille van medische of praktische redenen.

Als er nóg meer medewerkers overtuigd kunnen worden of mekaar kunnen overtuigen om met de fiets naar het werk te komen, zou dat natuurlijk mooi zijn.

_________________________________________

AZ Klina: een inspirerend fietsplan

AZ Klina in Brasschaat geeft een boost aan woon-werkverkeer op de fiets.

Innovatief fietsplan

Fietslease via bruto loonruil is niet mogelijk door baremieke verloning, maar dat weerhoudt AZ Klina niet.

Het ziekenhuis lanceert met succes een innovatief fietsplan, waarbij werknemers tegen een gereduceerd tarief bij een lokale fietshandelaar een fiets kunnen aanschaffen. Het plan, met vrije fietskeuze, oogst vooral succes voor e-fietsen. En niets zo gemakkelijk voor de werknemers: het onderhoud gaat op de campus door.

Gratis mobiscan om het fietsplan kracht bij te zetten

Het Provinciaal Mobiliteitspunt Antwerpen (PMP) biedt de sleutel tot succes.

Om het fietsplan van AZ Klina kracht bij te zetten, voerde het PMP een gratis mobiscan uit in het voorjaar van 2023. De scan onthult dat 15% van de werknemers de fiets gebruikt, terwijl 57% de auto verkiest en 28% afwisselt tussen fiets en auto. Het fietspotentieel blijkt hoog te zijn, vooral voor e-fietsen, met 52% van de werknemers.

Van potentieel naar realiteit

Participatie in de Pendelproeverij van Lantis zet de kers op de taart.

Om het fietsplan tot een succes te maken, neemt AZ Klina in juni 2023 deel aan de Pendelproeverij van Lantis. Hier krijgt het personeel de kans om e-fietsen uit te proberen voor hun woon-werkverkeer, waardoor de praktische toepassing van het fietsplan een extra impuls krijgt. De vraag om te proeven was heel groot, waardoor AZ Klina met succes 2 keer deelnam aan de Pendelproeverij. 163 personeelsleden kunnen 7 weken lang gratis een elektrische fiets testen. 

Van 1 november 2022 tot 31 oktober 2023 reden de medewerkers van Klina bijna 1,3 miljoen fietskilometers. De huidige cijfers tonen dat 15% van de medewerkers altijd voor de fiets kiest en 28% de auto met de fiets combineert voor het woon-werkverkeer. AZ Klina blijft de fiets in al zijn aspecten stimuleren naar de medewerkers.

Wil je meer info, contacteer het Provinciaal Mobiliteitspunt Antwerpen hieronder.