Maaien en herstellingswerken

De meeste waterlopen worden jaarlijks machinaal gemaaid met een maaikorf

Maaiwerken

Jaarlijks maaien vanaf augustus

Te veel kruid stuwt het waterpeil omhoog. Dat kan tot wateroverlast leiden. Daarom maaien we ieder najaar vanaf augustus bijna al onze waterlopen. Enkele trajecten die gevoelig zijn aan wateroverlast krijgen in de zomer een extra preventieve maaibeurt. Ook bij noodweer kan het nodig zijn om extra te maaien.

Niet alle waterlopen hebben een jaarlijkse maaibeurt nodig. Bijvoorbeeld vanwege hun ecologisch belang of omdat ze maar weinig kruidgroei kennen. Ook waterlopen die niet instaan voor afwatering hoeven niet gemaaid te worden.

We maaien de waterlopen steeds van stroomafwaarts naar stroomopwaarts. Anders zal het lager gelegen, niet-gemaaide deel de vlotte doorstroming bovenaf hinderen.

Patroonmaaien is beter voor kwetsbare vissoorten en helpt in de strijd tegen de droogte

Maaiwerken in kaart gebracht

De provincie Antwerpen voert een gedifferentieerd waterlopenbeheer. We stemmen het beheer af op maat van elke waterloop. Sommige waterlopen worden daarom opgedeeld in trajecten met een verschillend beheer. Hoe we iedere provinciale waterloop maaien, kun je raadplegen in het provinciaal geoloket (onder ‘water’ en dan doorklikken naar ‘Beheer’). Jaarlijks actualiseren we deze info.

Als je op een waterloop klikt, krijg je meer info over de maaimethode:

  • Machinaal maaien (blauwe lijn): planten op de bodem en de taluds worden gemaaid met de maaikorf. De wortelzone blijft intact.
  • Ad hoc maaien (rode lijn): deze trajecten hebben geen jaarlijkse maaibeurt nodig en worden enkel op afroep gemaaid.
  • Oppervlakkig beheer (oranje lijn): enkel zwerfvuil en ongewenste voorwerpen worden verwijderd. Ook grote takken die nefast zijn voor het watersysteem en de basiswaterafvoer hinderen halen we weg.
  • Manueel maaien (paarse lijn): planten op de bodem en de taluds worden gemaaid met zeis of bosmaaier waar machinaal onderhoud niet gewenst is voor het watersysteem of praktisch onmogelijk is. De wortelzone blijft intact.
  • Patroonmaaien: planten op de bodem en de taluds worden volgens een bepaald patroon gemaaid. Bijvoorbeeld afwisselend linker- en rechteroever of in blokken. Dit passen we toe bij waterlopen die minstens 2 meter breed zijn en/of bepaalde doelstellingen hebben voor beschermde vissoorten en habitattype 3260. Ook om water op te houden in het kader van de provinciale droogtestrategie passen we deze werkwijze zoveel mogelijk toe.

Bij trajecten aangeduid met een stippellijn wordt het maaisel afgevoerd. Een volle lijn betekent dat het maaisel achtergelaten wordt binnen de toegelaten strook van 5 meter naast de waterloop.

Slibruiming aan de zandvang Jutse Plassen
Slibruiming zandvang Jutse Plassen

Slibruimingen

Slibruimingen vinden enkel plaats wanneer absoluut noodzakelijk voor het watersysteem. Regelmatig slibruimen kan namelijk de waterafvoer versnellen en daardoor stroomafwaarts voor wateroverlast zorgen.

De nadruk ligt vooral op het voorkomen van problemen met bezinken van sedimenten (zoals zand). Dat kan bijvoorbeeld door de aanleg van een zandvang. Het slib verzamelt zich op die plek en kan zo met minimale hinder voor de aangelanden en de natuur verwijderd worden.

Wanneer voldoende bewezen is dat slibruiming noodzakelijk is, laten we stalen nemen van het slib. Vervuild slib mag namelijk nooit op de oevers achterblijven maar moet afgevoerd worden naar een erkende grondverwerker. Hiervoor moeten soms de nodige vergunningen worden aangevraagd.

Oeverherstellingen

De oever van een waterloop kan na verloop van tijd uitspoelen door de stroming van het water. Dat is een natuurlijk proces. Wanneer dit gebeurt naast een woon- of industriegebied verstevigen we waar nodig de oever. In andere gebieden grijpen we niet in tenzij noodzakelijk voor de doorstroming van het water, nuttig voor het watersysteem of om schade aan infstructuur te voorkomen. We verstevigen de oevers zoveel mogelijk met natuurvriendelijke materialen.

Knutsel zelf geen oeververstevigingen in elkaar! Afkalvende oevers kun je melden via het meldpunt waterlopen.

Oeverherstel Zuteweybeek
Een houten betuining beschermt de oever tegen erosie

Contacteer de afdeling Advies en Beheer

Je kan steeds contact opnemen met de districtscontroleur of -verantwoordelijke van onze dienst. Op het kaartje hieronder kun je zien wie verantwoordelijk is voor de waterlopen in je buurt.